Lạng Sơn tìm cách gỡ vướng xuất khẩu nông sản
Theo thông báo của Bộ Công Thương, từ ngày 1/1/2022, xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc sẽ chịu những quy định mới.
Chính vì vậy, là 1 trong 5 tỉnh có đường biên giáo với nước bạn Trung Quốc, tỉnh Lạng Sơn đang có những bước chuẩn bị để “chuyển nhanh, chuyển mạnh” từ xuất khẩu nông sản tiểu ngạch sang chính ngạch, giúp nông sản địa phương không bị “tắc đường” khi xuất khẩu sang thị trường tỉ dân này.
Thông quan hàng hóa nông sản qua cửa khẩu Tân Thanh, Lạng Sơn. Ảnh chụp màn hình VTV |
Theo ông Tô Ngọc Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á, châu Phi (Bộ Công Thương): Trong 2 năm trở lại đây, dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến phía Trung Quốc siết chặt hoạt động nhập khẩu hàng hóa. Đặc biệt, kể từ đầu năm 2021 đến nay, Trung Quốc liên tục thông báo tạm dừng nhập khẩu nông sản từ nhiều cửa khẩu với Việt Nam. Việc Trung Quốc thông báo tạm dừng thông quan tại một số cửa khẩu biên giới đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc có 2 nguyên nhân chính.
Một là Trung Quốc đang vẫn đang duy trì chính sách “Zero Covid” và họ đang là quốc gia duy nhất tiến hành xét nghiệm virus SARS-CoV-2 trên bao bì các loại nông sản thực phẩm đông lạnh nhập khẩu từ nước ngoài. Khi tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp tại Việt Nam, các cơ quan chức năng, các cửa khẩu Trung Quốc sẽ tăng cường việc kiểm soát hàng hóa các cửa khẩu và họ thông báo với chúng ta là đã phát hiện ra virus SARS-CoV-2 trên bao bì một số loại nông sản của Việt Nam xuất khẩu đi Trung Quốc.
Cụ thể, với một loại trái cây hay nông sản, nếu phát hiện có virus thì họ sẽ tự động tạm dừng thông quan với mặt hàng đó trong vòng 1 tuần. Lần thứ 2 vẫn phát hiện sẽ tiếp tục tạm dừng 1 tuần và nếu phát hiện đến lần thứ 4 thì họ sẽ tạm dừng trong vòng 1 tháng. Đây sẽ là khó khăn cực lớn cho các địa phương nếu vẫn giữ xu hướng xuất khẩu tiểu ngạch như hiện nay trong đó có tỉnh Lạng Sơn.
Nguyên nhân thứ hai (chủ quan) khiến hàng hóa, nông sản ùn tắc tại các cửa khẩu biên giới của Lạng Sơn (như Tân Thanh, Cốc Nam) là do thời gian qua có một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang xuất khẩu nông sản qua các cửa khẩu phụ (xuất khẩu theo đường tiểu ngạch).
“Ở các cặp cửa khẩu chính, cửa khẩu quốc tế như Hữu Nghị và nông sản xuất khẩu theo đường chính ngạch thì chưa bao giờ có tình trạng tạm dừng nhập khẩu. Chỉ có nông sản xuất khẩu theo đường tiểu ngạch, qua các cửa khẩu phụ như Tân Thanh, Cốc Nam hay các cặp chợ biên giới thì mới có hiện tượng ùn tắc nông sản”, ông Tô Ngọc Sơn khẳng định.
Sau khi nhận được khuyến cáo của Bộ Công Thương, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản cho các doanh nghiệp và địa phương chuẩn bị các thủ tục càn thiết để chuyển xuất khẩu hàng hóa nói chung, nông sản nói riêng từ tiểu ngạch sang chính ngạch. Được biết, mỗi năm thị trường Trung Quốc nhập khẩu khoảng hơn 160 tỷ USD mặt hàng nông sản, trong đó nhập khẩu từ Việt Nam khoảng 10 tỷ USD.
Có thể coi thị trường tỉ dân Trung Quốc vẫn còn dư địa xuất khẩu rất lớn cho nông sản Việt Nam nói chung, các chế phẩm của Lạng Sơn nói riêng. Trong các nông sản xuất khẩu này, có rất nhiều sản phẩm OCOP được xuất qua Trung Quốc đi qua tỉnh Lạng Sơn. Do đó, khuyến cáo của Bộ Công Thương và sự chuyển dịch xuất khẩu của Lạng Sơn là cần thiết trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh xây dựng NTM, trong đó xuất khẩu nông sản nói chung, các sản phẩm OCOP nói riêng đang là mũi nhọn của nhiều địa phương.
Hải Việt - Hải Duyên