Hướng tới nông thôn mới thông minh

Trong bối cảnh chuyển dịch số là xu hướng tất yếu trên toàn thế giới, việc ứng dụng công nghệ số, hệ thống cơ sở dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo… là những giải pháp mang tính đột phá để có thể giải quyết những khó khăn, nút thắt trong quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM) ở Việt Nam.

Việc chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin tại nông thôn cũng đã được manh nha triển khai tại một số địa phương, nhưng chủ yếu vẫn mang tính tự phát. Nhiều địa phương cũng đã thí điểm ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát điều hành nông thôn mới, mới đây nhất là Chương trình Mỗi xã một sản phẩm…

Dự thảo đề án Chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh giai đoạn 2021-2025 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đang xây dựng cho biết: Bộ NN&PTNT đang xem xét đưa nội dung về công nghệ số trong NTM thành một nội dung trọng tâm để tập trung chỉ đạo thực hiện trong đoạn 2021-2025. Hạ tầng chuyển đổi số sẽ là hạ tầng thiết yếu, bao gồm hạ tầng kết nối băng thông rộng với cáp quang phủ sóng về tận nông thôn, tiếp theo hạ tầng kết nối 4G, tiến đến là 5G. Mục tiêu hướng tới mỗi người dân đều được tiếp cận kết nối Internet qua các hệ thống kết nối căn bản với các chi phí hợp lý.

Dự thảo Đề án Chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh giai đoạn 2021-2025 được xây dựng trên quan điểm lấy người dân, HTX và doanh nghiệp nông nghiệp là trung tâm thực hiện chuyển đổi số trong xây dựng NTM; Chuyển đổi số là động lực và công cụ mới để nâng cao hiệu quả hoạt động của chương trình xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021-2025. 

Hướng tới nông thôn mới thông minh, nhiều sản phẩm OCOP của Hà Nội đã được bán trên sàn thương mại điện tử hoặc kết nối cung cầu trên nền tảng kỹ thuật số của “chợ đêm trên mây”. Ảnh: Thảo Thu

Mục tiêu cụ thể đến năm 2025 về Chính phủ số trong xây dựng NTM: Có ít nhất 95% số xã đạt chuẩn chỉ tiêu số 8.4 của tiêu chí số 8 về Hệ thống chính trị; ít nhất 70% số xã đạt chỉ tiêu 8.4 của tiêu chí số 8 về Thông tin và Truyền thông theo Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao; Có ít nhất 60% đơn vị cấp huyện đạt chuẩn chỉ tiêu 9.3, 9.4 tiêu chí số 9 về An ninh trật tự - Hành chính công theo Bộ tiêu chí quốc gia về huyện NTM; 30% đơn vị cấp huyện đạt chuẩn chỉ tiêu 9.3 tiêu chí số 9 về An ninh trật tự - Hành chính công theo Bộ tiêu chí quốc gia về huyện NTM nâng cao; - Có 80% đơn vị cấp xã và 70% đơn vị cấp huyện hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu đồng bộ phục vụ cho quá trình ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số ở nông thôn; 70% đơn vị cấp xã và 60% đơn vị cấp huyện hoàn thiện chuyển đổi số trong quản lý và điều hành chương trình NTM (giám sát, thẩm định và đánh giá công nhận NTM trực tuyến; 70% đơn vị cấp xã và 60% đơn vị cấp huyện có tỷ lệ đội ngũ cán bộ quản lý có đủ năng lực ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ xây dựng NTM, làng thông minh

Kinh tế số trong xây dựng NTM có 70% đơn vị cấp xã và 60% đơn vị cấp huyện hoàn thiện chuyển đổi số trong quản lý, giám sát và đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP; 70% đơn vị cấp xã và 60% đơn vị cấp huyện áp dụng thương mại điện tử đối với sản phẩm OCOP; 70% đơn vị cấp xã và 60% đơn vị cấp huyện hoàn thiện ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý trực tuyến về du lịch cộng đồng.

Xã hội số trong xây dựng NTM có 50% đơn vị cấp xã và 40% đơn vị cấp huyện hoàn thành hệ thống trực tuyến cung cấp các dịch vụ thiết yếu (y tế, giáo dục, giám sát cộng đồng, camera an ninh, môi trường, văn hóa); 50% đơn vị cấp xã và 40% đơn vị cấp huyện hoàn thành hệ thống trực tuyến lấy ý kiến phản hồi về sự hài lòng của người dân/ cộng đồng về chính quyền địa phương.

Để đạt được mục tiêu nêu trên, Bộ NN&PTNT đã dự thảo xây dựng một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm như phát triển nền tảng cho chuyển đổi số; nâng cao nhận thức, năng lực chuyển đổi số cho cán bộ toàn ngành Nông nghiệp, cán bộ chương trình NTM và cộng đồng dân cư; Nâng cao vai trò của người đứng đầu trong công tác xây dựng NTM các cấp; Xây dựng tài liệu hỗ trợ và các chương trình truyền thông; Xây dựng các chương trình lồng ghép với các hoạt động của chương trình NTM để phổ biến các kỹ năng số cơ bản cho người dân; Thiết lập kênh giao tiếp giữa xã và người dân thông qua nền tảng ứng dụng công nghệ số; Triển khai hệ thống truyền thanh thông minh; Xây dựng tài liệu hỗ trợ và các chương trình truyền thông về chuyển đổi số trong chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Bộ cũng sẽ xây dựng và ban hành Thông tư hướng dẫn quy trình đánh giá giám sát trực tuyến các tiêu chí nông thôn mới. Xây dựng, ban hành các quy định về kết nối, liên thông dữ liệu giữa các tổ chức, đơn vị thực hiện chương trình NTM.
Cùng với đó là rà soát, đánh giá thực trạng hạ tầng công nghệ thông tin và mức độ ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số và khả năng đáp ứng thực hiện chuyển đổi số trong xây dựng NTM của các địa phương trên cả nước; Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động của chương trình NTM và xây dựng xã NTM thông minh... Đặc biệt là việc triển khai thí điểm các mô hình làng/xã “thông minh” giai đoạn 2021 – 2025 với những tiêu chí cụ thể.

Thảo Thu