Tăng cường phối hợp thực hiện công tác tôn giáo

Nhiều bài toán khó trong công tác quản lý

Công tác quản lý nhà nước về tôn giáo, tín ngưỡng tại Việt Nam gặp rất nhiều bài toán khó. Hiện tại, 95% dân số Việt Nam có đời sống tín ngưỡng, trong đó trên 24,3 triệu người là tín đồ của các tôn giáo khác nhau, chiếm 27% dân số; gần 53.000 chức sắc, 134.000 chức việc, hoạt động tại 28.000 cơ sở thờ tự.

Đời sống sinh hoạt tôn giáo rất phong phú với trên 8.000 lễ hội tín ngưỡng, tôn giáo hàng năm. Bên cạnh đó, hòa theo xu thế hội nhập quốc tế, những năm gần đây, Việt Nam đã đăng cai tổ chức nhiều sự kiện tôn giáo quốc tế lớn như: Kỷ niệm 500 năm Cải chánh Tin lành (2017) và lần thứ 3 tổ chức Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc Vesak (2019).

Một trong những khó khăn lớn đối với công tác quản lý nhà nước là việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các cơ sở tôn giáo. Nhiều tỉnh, thành phố đã giao đất với diện tích phù hợp cho các tổ chức tôn giáo, như: TP HCM đã giao 7.500 m² đất cho Tổng Liên hội Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Nam) xây dựng Viện Thánh kinh thần học; tỉnh Thừa Thiên - Huế giao 20ha đất cho Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế sử dụng; TP Đà Nẵng giao 6.000 m2 đất cho Hội truyền giáo Cơ đốc Việt Nam sử dụng; TP Hà Nội giao cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam khoảng 11ha đất để xây dựng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội... Thế nhưng trong thực tế vẫn còn nhiều vấn đề phức tạp phát sinh.

Bên cạnh đó, các tổ chức tôn giáo được tạo điều kiện in ấn, phát hành kinh sách, đồ dùng việc đạo phục vụ hoạt động tôn giáo. Từ năm 2013 đến nay, đã có gần 6 ngàn xuất bản phẩm tôn giáo được xuất bản, hơn 19 triệu bản in; nhiều xuất bản phẩm được in bằng nhiều ngôn ngữ: Anh, Pháp, tiếng dân tộc… Công tác quản lý thông tin - truyền thông liên quan đến lĩnh vực tôn giáo, tín ngưỡng cũng gặp nhiều khó khăn.

Cần tăng cường cơ chế phối hợp để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về tôn giáo, tín ngưỡng. Ảnh: Xuân Bách

Đề xuất cơ chế phối hợp

Nhằm thực hiện tốt hơn nữa công tác quản lý nhà nước lĩnh vực tôn giáo, mới đây, tỉnh Hòa Bình đã đề nghị Bộ Nội vụ (Ban Tôn giáo Chính phủ) đề xuất ban hành cơ chế phối hợp thực hiện công tác tôn giáo giữa các cơ quan Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc với người đứng đầu các tổ chức tôn giáo để trao đổi, cung cấp thông tin, xây dựng lực lượng cốt cán trong tôn giáo, nhằm thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo.

Ghi nhận ý kiến này, Bộ Nội vụ cho biết, thời gian qua, Ban Tôn giáo Chính phủ đã ký quy chế phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trưng ương Hội Nông dân Việt Nam, A02 (Bộ Công an), Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao)… nhằm tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị trong việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, bảo đảm việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo được kịp thời và hiệu quả.

Ban Tôn giáo Chính phủ cũng đã chủ động trao đổi, cung cấp thông tin với các cơ quan liên quan để thống nhất tổ chức triển khai thực hiện chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác tôn giáo.

Thời gian tới, Ban Tôn giáo Chính phủ sẽ tiếp tục đề xuất ban hành cơ chế phối hợp thực hiện công tác tôn giáo giữa các cơ quan Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc với người đứng đầu các tổ chức tôn giáo để trao đổi, cung cấp thông tin, xây dựng lực lượng cốt cán trong tôn giáo, nhằm thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo trong tình hình mới.

Hiện vẫn còn một số ý kiến băn khoăn về sự đan xen trách nhiệm, chức năng quản lý nhà nước về tín ngưỡng của Bộ Nội vụ và Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch.

Trên thực tế, chức năng quản lý nhà nước về tín ngưỡng của Bộ Nội vụ và Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã  được quy định tại Điều 22 Nghị định số 162/2017 ngày 30/12/2017 của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Như vậy, các hoạt động tín ngưỡng do Bộ Nội vụ quản lý. Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch quản lý lễ hội tín ngưỡng và cơ sở tín ngưỡng. Tuy nhiên, hoạt động tín ngưỡng có sự đan xen về trách nhiệm giữa hai Bộ.

Để phân định rõ nhiệm vụ của mỗi cơ quan về lĩnh vực này, lãnh đạo hai Bộ đã ban hành Quy chế phối hợp giữa Bộ Nội vụ và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực tín ngưỡng.

Xuân Bách