Bản danh sách đặc biệt của ngân hàng máu sống gửi lại Trường Sa

GS.TS. Nguyễn Anh Trí bàn giao danh sách đăng ký hiến máu dự bị cho bệnh xá trên đảo.

Gần 10 năm nuôi ý tưởng

GS. Nguyễn Anh Trí, Nguyên Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương cho biết, đây là ấp ủ gần 10 năm qua của ông và các đồng nghiệp tại Viện. Ý tưởng thành lập ngân hàng máu sống đến với ông trong chuyến công tác tại Côn Đảo năm 2009.

Trong một hội thảo, khi đang bàn về những khó khăn trong truyền máu ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo, trong đầu ông bỗng lóe lên ý tưởng, tại sao không biến mỗi người thành một “chiếc tủ lạnh” lưu giữ máu, thay vì phải đầu tư hàng nhiều tỉ đồng để mua những chiếc máy này.

Việt Nam có hàng nghìn đảo, các điểm vùng sâu, vùng xa. Làm sao để có nguồn máu cứu người lúc khẩn cấp là một thử thách sống còn. Tuy không phải lúc nào cũng cần, nhưng khi cần thì chỉ 1 đơn vị máu (250ml) cũng có thể cứu một mạng người. Vấn đề là nhiều khi máu vượt qua chặng đường dài và hiểm trở, đến nơi thì bệnh nhân đã không đợi được nữa.

GS Trí cho biết từ năm 2016, Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương đã triển khai thí điểm Ngân hàng máu sống tại huyện đảo Trường Sa. Do nhu cầu thiết thực, năm 2017, Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương quyết định mở rộng Ngân hàng máu sống tại Quần đảo Trường Sa. Việc thành lập Ngân hàng máu sống tại Quần đảo Trường Sa có ý nghĩa thiết thực, giúp dự trữ nguồn máu sống ngay trên các đảo, chủ động trong mọi tình huống.

Nhờ đó, năm 2016 trạm Quân y Đảo Trường Sa Lớn còn mổ thành công thêm nhiều ca cấp cứu khác như ca mổ cho chiến sỹ Nguyễn Thanh Phương, 19 tuổi, tại đảo Trường Sa, bị tai nạn nặng, nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh nhân phải truyền liên tục 3 lít máu lấy từ Ngân hàng máu sống. Nhờ được mổ cấp cứu kịp thời, chiến sỹ Nguyễn Thanh Phương đã qua nguy hiểm.

Bên cạnh đó, Trạm Quân y còn mổ thành công cho một ngư dân tỉnh Quảng Ngãi bị đau ruột thừa khi đang đánh bắt cá tại Quần đảo Trường Sa và một ca mổ đẻ cho thai phụ đang sinh sống tại đảo Trường Sa...

Mở rộng toàn quần đảo Trường Sa

Sang năm nay, trong chuyến công tác đến Trường Sa vào mùa hè, GS Nguyễn Anh Trí lúc ấy còn là Viện trưởng Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương đã tổ chức khám, xét nghiệm sàng lọc, chọn những cán bộ, chiến sỹ có cùng nhóm máu O để lập danh sách thành lập Ngân hàng máu sống tại 5 đảo: Song Tử Tây, Nam Yết, Sinh Tồn, Sơn Ca, Trường Sa.

Trên tinh thần cam kết với Cục Quân Y, Bộ Tư lệnh Hải quân, Viện Y học Hải quân là xây dựng ngân hàng máu sống, lực lượng hiến máu dự bị có hiệu quả và bền vững, chuyến công tác lần này.

Được sự giúp đỡ của Quân Y vùng 4 Hải quân và Viện Y học Hải Quân, chúng tôi thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn tại 5 đảo nổi và tại tầu KN 490. Trong tổng số trên 220 cán bộ, chiến sĩ được kiểm tra xét nghiệm và định nhóm máu trong lực lượng hiến máu dự bị, đã có đến trên 90% các chiến sĩ đạt yêu cầu và sẵn sàng hiến máu khi cần thiết. Khi được tiếp nhận các kết quả trên, toàn bộ cán bộ, chiến sĩ trên đảo và toàn đoàn công tác đều đánh giá rất cao hoạt động có ý nghĩa thiết thực và khả thi này trong việc đảm bảo máu an toàn cho biển đảo. 

Đoàn công tác của Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã lên bản danh sách những người có nhóm máu O để gửi lại Trường Sa như một món quà đặc biệt trong chuyến thăm Trường Sa.

Theo GS. Nguyễn Anh Trí, việc truyền máu ở các khu vực tập trung dân cư cũng như các thành phố lớn là rất phổ biến, nhưng đối với vùng sâu, vùng xa và hải đảo, nếu áp dụng tương tự sẽ không hiệu quả. Nhiều khi chuẩn bị được máu, mang đến nơi lại không cần nữa hoặc ngược lại, những lúc rất cần máu để truyền lại không có. Thậm chí nếu đưa máu ra đảo thì không có phương tiện lưu trữ, như thế sẽ rất lãng phí.

GS. Nguyễn Anh Trí cho biết, chỉ cần chỉ cần từ 1 – 5% người dân tại địa bàn đồng ý tham gia thuộc nhóm máu O và họ sẵn lòng hiến máu, có đủ sức khỏe, không bị các bệnh lây qua đường truyền máu là đã thành công. Đặc biệt, lực lượng bộ đội luôn sẵn sàng nên vận động lực lượng này không khó.

Thực tế triển khai ngân hàng máu sống cho thấy rất hiệu quả. Khi có bệnh nhân cần được truyền máu, chậm nhất là khoảng 20 phút, nhanh nhất là 8 phút đã có máu để truyền trực tiếp, bảo đảm thời gian vàng trong cấp cứu.

Đề tại cấp Bộ: “Xây dựng ngân hàng máu sống bằng lực lượng hiến máu dự bị thực chất, hiệu quả nhằm đảo bảo an toàn cho hiến máu ở vùng sâu, vùng xa và hải đảo” của Viện Huyết học và truyền máu Trung ương được bảo vệ thành công và được áp dụng từ cuối năm 2016 tại một số nơi vùng sâu, biên giới, hải đảo như Đồng Văn (Hà Giang), Tịnh Biên (An Giang), Cát Bà, Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Phú Quý (Bình Thuận)…