Chống buôn lậu thuốc lá chỉ dừng ở buôn thuốc lá điếu thì không ăn thua
Đây là ý kiến giải trình của Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh tạị phiên thảo luận tại hội trường sáng nay 1/11 về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2018 và kế hoạch tài chính-ngân sách nhà nước 3 năm quốc gia 2018-2020.
![]() |
Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh |
Tăng cường phối hợp liên ngành
Về vấn đề Quản lý thị trường, công tác chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng không chỉ thuốc lá mà còn có các mặt hàng có lợi nhuận cao như đường, xăng dầu… Cả nước cũng xuất hiện nhiều điểm nóng về buôn lậu và gian lận thương mại. Riêng với mặt hàng thuốc lá không chỉ có An Giang, Long An mà còn Tây Ninh, Quảng Ninh, Hải Phòng…
Xuất phát từ thực tế, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ ra một số nguyên nhân khiến tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại vẫn còn phổ biến. Về cơ chế chính sách, các chế tài xử lý các đối tượng buôn lậu chưa đủ mạnh nên có hiện tượng “nhờn pháp luật”. Các đối tượng đã cấu kết vượt qua phạm vi địa lý của một địa phương với quy mô lớn với những hành động ngày càng tinh vi.
Ông Tuấn Anh cũng thẳng thắn bày tỏ, việc đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá chỉ dừng lại ở việc buôn thuốc lá điếu thì không ăn thua. Có sự phối hợp của các đối tượng từ nơi xuất buôn đến vận chuyển và mang đi tiêu thụ là rất tinh vi. Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh công tác chống buôn lậu trong 9 tháng đã có những kết quả nhất định. Theo đó, việc buôn lậu thuốc lá, tiêu thụ thuốc lá lậu đã giảm hẳn tại Long An, An Giang…
Từ những khó khăn và bất cập, Bộ trưởng nhấn mạnh một số giải pháp trong thời gian tới. Theo đó, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường hơn nữa, tăng các lực lượng liên ngành chống buôn lậu quy mô lớn, tinh vi. Ngoài ra sẽ xem xét hoàn chỉnh khuôn khổ pháp lý, đủ chế tài xử lý. Bộ trưởng nhấn mạnh kỳ họp trước, Quốc hội đã thông qua việc xem xét trách nhiệm hình sự với việc buôn lậu trên 1.500 điếu thuốc lá, đây là cơ sở quan trọng. Một vấn đề nữa là cần có quan điểm đồng bộ, thống nhất để chống buôn lậu thuốc lá.
Ví dụ không đồng ý tạm nhập tái xuất thuốc lá. “Chúng ta không chấp nhận vì có nguy cơ thẩm lậu trong khi lợi ích thu được không nhiều”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh. Ngoài ra, Thủ tướng cũng đã chỉ đạo tất cả các lô hàng thu giữ được đều phải mang tiêu hủy, trường hợp đặc biệt phải có ý kiến của Thủ tướng.
Đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu thường rất nghèo
Trước đó, vào ngày hôm qua thảo luận tại hội trường, ĐBQH Phạm Sỹ Cương cũng cho biết qua chuyến đi thực tế, ông nhận thấy một số điều: vận chuyển thuốc lá lậu khá công khai ở những thời điểm trong ngày; thuốc lá lậu bán công khai ở khắp các chợ... Trong gần 3 ngày đi thực tế, ông Cương cho biết “chỉ mong một lần được gặp các lực lượng chức năng đi kiểm tra kiểm soát nhưng tuyệt nhiên không thấy bất cứ lực lượng nào. Tôi không phủ nhận kết quả, cố gắng của lực lượng chống buôn lậu thời gian qua, nhưng tôi muốn nói lên thực tế là nếu không tăng cường và chống tiêu cực thì buôn lậu còn gia tăng”.
Ngay sau ý kiến của ĐB Nguyễn Sỹ Cương, ĐB Mai Thị Ánh Tuyết (Đoàn An Giang) đã “nói lại” cho rõ. Theo đó, bà Tuyết khẳng định, vấn đề chống buôn lậu là đặc điểm chung của các tỉnh biên giới, tỉnh An Giang luôn xác định đây là một trong những nội dung quan trọng trong điều hành.
“Tỉnh An Giang đã chỉ đạo rất quyết liệt và đã tổ chức phối hợp thường xuyên các lực lượng: Công an, Hải quan, Biên phòng và lực lượng Quản lý thị trường thông qua nhiều mô hình thích ứng, phản ứng nhanh. Tuy nhiên, do biên giới tỉnh An Giang tiếp giáp Campuchia dài 100km và hiện nay đang là mùa nước nổi nên nước tràn ngập các cánh đồng biên giới, làm phạm vi kiểm soát mở rộng hơn,” Giám đốc Sở Công thương tỉnh An Giang phân trần.
Qua số liệu 10 tháng đầu năm 2017 của tỉnh An Giang, số vụ vi phạm đã giảm 30%, giá trị hàng hóa bắt giữ tang vật tăng 44,5% so với cùng kỳ. Tang vật bị khởi tố trên 9 tỷ đồng, tăng 83,6% so với cùng kỳ. Thu gom, tiêu hủy 783.707 gói thuốc lá. Cũng theo bà Mai Thị Ánh Tuyết, các đối tượng vận chuyển hàng lậu thường là những người rất nghèo, do vậy giải quyết chống buôn lậu cần phải có giải pháp về đồng bộ, tuyên truyền, giải quyết việc làm, vấn đề an sinh xã hội.
Về ý kiến của đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, bà Mai Thị Ánh Tuyết cho rằng: “đây là vấn đề cục bộ, nhất thời ở một thời điểm, tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường hơn nữa”.
Trong khi đó, phản hồi về những phát biểu gây sốc của Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, bà Phan Thị Mỹ Dung – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Long An, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Long An – thừa nhận tình hình buôn lậu ở biên giới, đặc biệt là buôn lậu thuốc lá ở Long An đúng là có nóng, diễn ra phức tạp. Tuy nhiên, bà Dung khẳng định sau nhiều giải pháp, vấn đề này tuy nóng nhưng đến thời điểm này đã được xử lý và đã chuyển từ “nóng” sang “ấm”. Minh chứng là trong năm 2016, Long An đã có 16.696 lượt kiểm tra và xử lý 3.929 trường hợp, trong 6 tháng đầu năm 2017 đã có hơn 12.000 lượt kiểm tra. Như vậy, chỉ trong 6 tháng đã có tiến hành kiểm tra, xử lý gần bằng số lượng năm 2016 và đã xử lý 2.125 vụ, giảm hơn 50% so với năm 2016. Thậm chí, một cán bộ Quản lý thị trường đã hy sinh tính mạng khi đang làm nhiệm vụ truy đuổi buôn lậu trên đường thủy.
Theo bà Dung, hiện nay, đối tượng buôn lậu thuốc lá không những vận chuyển bằng phương tiện là xe gắn máy mà sử dụng cả phương tiện là ô tô vận chuyển với số lượng lớn và khi kiểm tra phát hiện, trong khi lực lượng chức năng chỉ có thể tịch thu thuốc lá cũng như tạm giữ xe để xử lý hành chính.