Cần làm gì sau khi Luật Biển Việt Nam có hiệu lực?

TS Trần Công Trục, Nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ

TS Trần Công Trục trả lời: Để có Công ước Luật Biển 1982, cộng đồng quốc tế trải qua hơn nửa thế kỷ xây dựng. Luật Biển là bộ luật  cực kỳ lớn, rất phức tạp, rất dài, chứa đựng nhiều nội dung với những vấn đề khác nhau, phạm vi chính trị, xã hội, kinh tế, khoa học kỹ thuật khác nhau. 

Đến nay về cơ bản ta có Luật Biển tốt, nhưng để đưa vào cuộc sống và làm cho nó phát huy hiệu lực hơn cần có những bổ sung điều chỉnh cần thiết, mà điều đó cũng rất bình thường.

Ví dụ về đường cơ sở: Trong Luật Biển có quy định nguyên tắc thiết lập hệ thống đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải theo Tuyên bố của Chính phủ CHXHCN Việt Nam ngày 12 tháng 11 năm 1982. Tuy nhiên còn có  những khu vực còn chưa tuyên bố cụ thể thì vẫn phải tiếp tục bổ sung, hoàn thiện. Nói như vậy nhưng cụ thể ra sao, hệ thống đường cơ sở cũ có điều chỉnh hay không, chỗ nào chưa tuyên bố thì điều chỉnh ra sao, đường cơ sở ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa như thế nào?… Vì vậy, vẫn cần điều chỉnh bằng một văn bản dưới luật hay bổ sung vào Luật này. Phạm vi các vùng biển hiện nay có một số nơi chưa xác định rõ, nên cần phải tiếp tục hoàn thiện…

Trong Luật Biển Việt Nam chủ yếu đề cập đến các định chế xử lý quan hệ trên các vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam còn vấn đề quan trọng mà Công ước UNCLOS đã dành quá nửa số chương, mục để đề cập tới; đó là biển cả - di sản chung của nhân loại – thì Luật Biển Việt Nam, mặc dù đã có một số định nghĩa, nhưng vẫn chưa quy định cụ thể. Trong xu thế phát triển tất yếu của khoa hoc kỹ thuật, công nghệ nghiên cứu khai thác biển, hy vọng trong những năm sắp tới, việc tham gia nghiên cứu, khai thác Vùng, Biển cả của công dân Việt Nam sẽ ngày càng nhiều hơn, đa dạng hơn. Thưc tế đó đòi hỏi phải có những quy định bổ sung cho Luật Biển Việt Nam để xử lý tốt các quan hệ nẩy sinh… Trong thực tế người dân phải đi làm ăn, vùng tranh chấp ở đâu, giải quyết như thế nào, áp dụng luật gì – đó là những điều cần dày công hơn để chỉnh lý lại những nội dung đã công bố cho chuẩn xác hơn, chi tiết hơn. Càng cụ thể chi tiết càng làm cho Luật Biển dễ dàng đi vào cuộc sống, xứng đáng là công cụ pháp lý quan trọng của công tác quản lý nhà nước trên các vùng biển, hải đảo của mình.