"Cám dỗ" TPP như bông bồng nhiều gai
Hiệp định Đối tác Kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) có thể nói là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới của thế kỉ 21. Các chuyên gia ví von TPP như một miếng bánh đầy cám dỗ, một đóa hồng lắm gai.

Các chuyên gia tham gia tọa đàm.
Thời của “hội nhập chấm 3”
Trong buổi tọa đàm “Leader Talk: Cạnh tranh toàn cầu và hướng đi cho người khởi nghiệp” do Vietnam New Media Group tổ chức ngày 11-1, các chuyên gia hàng đầu đã đi sâu phân tích những vấn đề xung quanh cuộc chơi hội nhập toàn cầu, nhất là TPP.
Kể từ sau Đổi mới 1986, Việt Nam đã tiến bước dài trên con đường hội nhập quốc tế. Cách đây 7 năm, Việt Nam đặt chân vào "mái nhà chung" Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Còn năm 2014 đánh dấu bước phát triển mới của đất nước với các đàm phán mới, trong đó đàm phán quan trọng số 1 là TPP.
Nhìn lại thực tế hiện nay, có thể thấy bối cảnh kinh tế toàn cầu rất khác so với 7 năm trước. Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, công cuộc phát triển, hội nhập và cạnh tranh đã được đẩy lên bước mới rất quyết liệt. Hội nhập đã đi vào chiều sâu với nhiều FTA, các hiệp định song phương... Trong bối cảnh đó, việc hội nhập sâu rộng hơn này sẽ đòi hỏi chuẩn mực cao hơn, cạnh tranh gay gắt hơn.
“Nếu như trước đây cạnh tranh bằng giá cả thấp, xâm nhập vào chuỗi giá trị thì nay đòi hỏi tầm cao hơn, chiều sâu hơn với mỗi đối tượng” – bà Lan nói.
Bối cảnh tham gia TPP của Việt Nam cũng khác nhiều so với khi gia nhập WTO, kinh tế phát triển cao hơn trước, quy mô nền kinh tế lớn hơn nhiều.
Bà Phạm Chi Lan nói: "Người ta hay gọi vui Việt Nam tham gia ASEAN là “Hội nhập quốc tế chấm 1”, gia nhập WTO là chấm 2, thì TPP là hội nhập chấm 3. Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới của hội nhập và cạnh tranh, đi cùng với đó là những cơ hội và thách thức”.
Cơ hội nhiều, thách thức lớn
TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lí kinh tế Trung ương cho rằng: TPP có thể nói là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới của thế kỉ 21. TPP là một hiệp định rất tham vọng, mở ra cơ hội rất lớn, lợi ích lớn cho Việt Nam. Các nước ASEAN thường có cơ cấu mặt hàng tương tự Việt Nam nên cạnh tranh rất gay gắt với Việt Nam, song các nước tham gia TPP thì khác. Mỹ, Nhật Bản, Canada, Australia có cơ cấu sản phẩm khác hẳn Việt Nam. Cho nên chúng ta sẽ bổ sung các mặt hàng cho họ và ngược lại.
“Tính toán sơ bộ nếu TPP mở ra thì Việt Nam sẽ có lợi rất lớn. Đơn cử như hàng dệt may xuất khẩu vào Mỹ hiện nay có thuế suất là 17,8% sẽ giảm xuống còn 0%. Kim ngạch xuất khẩu dệt may có thể lên đến lên 20 tỉ USD vào năm 2020 và 50 tỉ USD vào năm 2030, nên khi thuế suất bằng 0%, đó sẽ là triển vọng lớn cho ngành này” – TS Lê Đăng Doanh phân tích.
Tuy nhiên, TPP sẽ không “dễ tính” như WTO. TS Lê Đăng Doanh cho rằng: "Không có bông hồng nào không có gai, chúng ta cần đạt được các cải cách tối thiểu để gia nhập TPP. Trước đây, khi chúng ta vào WTO, các văn bản nghị định phải được lấy ý kiến trước 60 ngày nhưng nhiều văn bản không làm thế mà WTO vẫn không nói gì. Nhưng TPP thì khác. Nếu chúng ta không tuân thủ các quy định, họ có quyền kiện ngay, cho nên TPP là tổ chức chặt chẽ hơn".
“Muốn cải cách đây là cơ hội tốt, và chúng ta sẽ được lợi ngay lập tức” – TS Doanh nhấn mạnh.
Phân tích sự khác nhau giữa TPP và WTO, TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Phát triển kinh doanh BDI cho rằng: WTO không đàm phán về doanh nghiệp nhà nước (DNNN), TPP thì có. Đặc biệt liên quan đến DNNN, TPP đòi hỏi sự minh bạch tuyệt đối, không chỉ minh bạch về báo cáo tài chính mà còn minh bạch trong từng giao dịch cụ thể. Đối với Việt Nam, vấn đề này là quá khó, chúng ta đang xem có thỏa hiệp nào đó hay không. Ngoài ra, TPP còn đàm phán sâu về sở hữu trí tuệ, về người lao động, (nghiêm cấm tuyệt đối lao động trẻ em), về mô hình tổ chức công đoàn tự do (không có Tổng liên đoàn lao động)... |
Nguồn: Báo Hải quan