Bộ trưởng Bộ Tài chính: Nợ công tăng nhanh là đúng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng

Luật ra đời …  nợ công tăng nhanh?

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật ​quản lý nợ công (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho hay đa số ý kiến có chung quan điểm không tính vào nợ công các khoản nợ do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành để thực hiện chính sách tiền tệ, doanh nghiệp nhà nước nợ tự vay tự trả. Theo đó, trường hợp doanh nghiệp không đủ khả năng trả nợ thì thực hiện thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật.

Chung nỗi băn khoăn trên, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho rằng nếu quy định doanh nghiệp nhà nước đi vay không phải là nợ công thì cần phải lý giải kỹ.

“Tôi xin hỏi Vinashin, Vinalines khi phá sản thì ai trả nợ, chắc là Chính phủ trả đấy chứ. Chúng ta phải định nghĩa rõ khu vực công”, ông Bình nêu.

Trước đánh giá nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ trong ngắn hạn lớn, nợ Chính phủ vượt trần, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga đặt câu hỏi, luật này có giải quyết được thực trạng hiện nay không? Vì sao, từ khi có luật (năm 2009) đến nay thì nợ công tăng nhanh? Do tổ chức thực hiện luật hay bản thân luật có vấn đề và nếu có thì ở chỗ nào, cần giải quyết ra sao?

Trả lời những câu hỏi trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định, nợ công tăng nhanh là đúng và trước hết do điều hành với sự tác động của nhiều yếu tố. Mặc dù thực hiện tăng trưởng GDP không đạt nhưng vẫn phải thực hiện yêu cầu đảm bảo mục tiêu khác đã đề ra như an sinh xã hội, đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ theo Nghị quyết Trung ương và Quốc hội nên trong một thời gian dài bội chi ngân sách ở mức rất cao.

“Bàn nợ công nhưng phải bàn cả khả năng của nền kinh tế. Dự báo mấy năm vừa rồi chả năm nào đúng cả, tỷ lệ GDP, giá trị GDP năm nào cũng trật. Giai đoạn 2011-2013 chúng ta huy động vốn quá ngắn, lãi suất quá cao nên nghĩa vụ trả nợ cao lên, dồn áp lực trả nợ vào những năm từ 2014 đến 2017. Vừa qua ta cơ cấu lại nợ rất tốt, giảm áp lực trả nợ” – Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết.

Không đưa nợ của doanh nghiệp Nhà nước vào nợ công

Trả lời câu hỏi về những khoản nợ của doanh nghiệp nhà nước phá sản như Vinalines, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, đối với vay nợ của doanh nghiệp nhà nước theo cơ chế tự vay tự trả, doanh nghiệp là bên vay có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo quy định của pháp luật.

“Doanh nghiệp nhà nước là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, chịu trách nhiệm hữu hạn trên tổng số vốn điều lệ được cấp, trường hợp doanh nghiệp không trả được nợ có thể thực hiện phá sản theo quy định của pháp luật. Nếu đưa nợ tự vay tự trả của doanh nghiệp nhà nước vào nợ công có nghĩa là chuyển nợ từ doanh nghiệp sang nợ của Chính phủ. Điều này không phù hợp, vì vậy, Bộ Tài chính không đưa nợ doanh nghiệp nhà nước vào nợ công”- Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ lưu ý, cần tính đến xử lý hậu quả khi không đưa nợ của DNNN vào nợ công, vì đây là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối nên các khoản nợ này về bản chất, Nhà nước vẫn phải có trách nhiệm trong trường hợp doanh nghiệp không có khả năng trả nợ.

Tuy nhiên, ông Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng – An ninh cho rằng, nếu mở rộng phạm vi thì tính nguy hiểm rất cao. Bởi “mở ra thì tạo suy nghĩ có Chính phủ lo cho rồi thì làm bừa làm ẩu, không khéo làm loạn nền kinh tế. Cái gì cũng có hai mặt, nhưng xem xét mặt lớn hơn, rằng ổn định kinh tế, tính khả thi thì khoanh rõ phạm vi với 3 đối tượng như dự thảo là phù hợp”.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh đây là dự án luật rất quan trọng nên các cơ quan liên quan tiếp tục tiếp thu, nghiên cứu và giải trình rõ, thuyết phục trên tinh thần làm sao siết chặt quản lý nợ công.