Bộ KH&CN bàn chuyện xây dựng Trung tâm giải mã gen cho người Việt

Tiếp cận và chăm sóc sức khỏe theo một cách hoàn toàn mới

Tại hội thảo, ông Bùi Thế Duy, thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết, gần đây với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số đã tạo ra nhiều sự biến đổi, trong đó có lĩnh vực y tế mà cụ thể là thay đổi, phát triển phương pháp chẩn đoán, chữa bệnh thông qua giải mã gien. Với sự phát triển, kết hợp đồng bộ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ giải mã gen, xử lý ảnh… đã giúp chúng ta có thể chẩn đoán bệnh theo một cách mới.

Sự phát triển của công nghệ cũng tạo ra xu hướng hình thành các doanh nghiệp công nghệ, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hình thành nhiều tổ chức nghiên cứu mang tính toàn cầu. Trong thời gian qua, Bộ KH&CN có hàng loạt các hoạt động như thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hình thành cộng đồng liên kết các nhà khoa học, doanh nghiệp KH&CN đổi mới sáng tạo cũng như xúc tiến các hoạt động thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng trong các lĩnh vực mới…

Hội thảo diễn ra tại trụ sở Bộ KH&CN.

Bộ KH&CN cũng được Thủ tướng Chính phủ giao và đang chủ trì Chương trình trọng điểm cấp quốc gia về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với tên gọi “Hỗ trợ nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0”. Việc tổ chức hội thảo cũng là dịp để giới thiệu với cộng đồng các nhà khoa học, quản lý, doanh nghiệp… một xu thế mới về ứng dụng trí tuệ nhân tạo và giải mã gen trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng đang được thế giới quan tâm.

Phát biểu tại hội thảo dưới góc độ chuyên môn, GS Roy Perlis, trường Đại học Y khoa Harvard phân tích, rất nhiều căn bệnh nguy hiểm là bệnh di truyền, như: tự kỷ chiếm 90%, tâm thần phân liệt chiếm 90%, tiểu đường loại 2 chiếm 80%, viêm khớp dạng thấp chiếm 60%... “Cấu trúc gen liên quan đến phần lớn những căn bệnh phổ biến rất phức tạp. Hiện nay thế giới đã phát triển nhiều mô hình ngân hàng gen để dò tìm những biến thể với nguy cơ gây bệnh”, GS Roy Perlis nói.

Tuy nhiên, giáo sư Roy Perlis cũng lưu ý, ngân hàng gen không thể tính hết sự đa dạng chủng tộc trên thế giới. Cụ thể, những dữ liệu có sẵn tại ngân hàng gen trên thế giới đa số tập trung vào người gốc Bắc Âu, vì thế những khám phá trong nghiên cứu và y học từ ngân hàng gen này sẽ rất có lợi cho người Bắc Âu nhưng lại không chính xác cho những nhóm người khác. “Và những mô hình điều trị mô phỏng độ rủi ro trên nhóm người Bắc Âu có thể không chính xác với những nhóm người khác”- Giáo sư Roy Perlis nhấn mạnh.

Việt Nam có tiềm năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giải mã gen

Cũng tại Hội thảo, GS Gill Bejerano, Khoa Khoa học Dữ liệu Y sinh, Đại học Stanford (Hoa Kỳ) chỉ ra rằng, ứng dụng giải mã gen trong chẩn đoán bệnh sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng như tìm đúng bác sỹ chuyên khoa cho vấn đề sức khỏe họ đang gặp phải, chỉ ra cách dùng thuốc và lên kế hoạch điều trị đúng hướng, cải thiện hình thức chữa bệnh cho bệnh nhân, giảm chi phí chăm sóc sức khỏe… GS Gill Bejerano nhận định, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giải mã gen ở Việt Nam rất tiềm năng.

GS Gill Bejerano, Khoa Khoa học Dữ liệu Y sinh, Đại học Stanford (Hoa Kỳ).

Trong khi đó, ông David Strohm, Quỹ đầu tư Greylock thì cho rằng, để chính xác hệ thống gen của người Việt, cá nhân hóa phác đồ điều trị cho người Việt thì Việt Nam nên xem xét đến việc hình thành Trung tâm giải mã gen. Bởi theo ông David Strohm lý giải: 

Thứ nhất, nếu có bản đồ gen của người Việt, việc sử dụng và bảo mật sẽ an toàn hơn rất nhiều vì có những quy định của quốc gia. Thứ hai, đây là cơ hội để Việt Nam để trở thành “người dẫn đầu” về lĩnh vực này.

Ông David Strohm, cũng đưa ra lời khuyên cho Việt Nam khi theo đuổi định hướng nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, đó là cần làm chủ công nghệ lõi để phân tích dữ liệu lớn, bởi điều này rất quan trọng.

ÔngDavid Strohm, Quỹ đầu tư Greylock.

Được biết, khu vực Đông Nam Á đang được coi là “vùng trũng” trong công nghệ giải mã gen, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận với các công nghệ và các nghiên cứu y khoa tiên tiến cho vấn đề này.