Bắc Kạn đề xuất 5 giải pháp phát triển chương trình OCOP ở xã đặc biệt khó khăn

Trên địa bàn các xã đặc biệt khó khăn việc triển khai xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm (Chương trình OCOP) được triển khai đã tạo điều kiện cho các địa phương sản xuất ra nhiều hàng hóa chất lượng cao mang tính đặc trưng, lợi thế của mỗi vùng, miền góp phần phát triển kinh tế nông thôn.

Theo Văn phòng Điều phối Xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo tỉnh Bắc Kạn, trong giai đoạn 2018 – 2020 UBND, tỉnh Bắc Kạn đã phê duyệt thực hiện 85 danh mục dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm và định hướng Chương trình OCOP của tỉnh, trong đó có 30 dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị thực hiện trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn.

Chương trình OCOP đã tạo ra một giải pháp rất quan trọng để thúc đẩy sản xuất phát triển kinh tế gắn với nhóm kinh tế và tổ chức sản xuất trong thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới.

Trong thời gian qua, đã có hơn 40 sản phẩm OCOP trên địa bàn 53 xã đặc biệt khó khăn; một số sản phẩm thô sơ đã trở thành những sản phẩm hàng hóa có giá trị kinh tế cao được thị trường đón nhận như; gạo khẩu nua lếch Ngân Sơn, miến dong Bắc Kạn, tinh bột nghệ cao cấp Cucumin...

Sau khi công nhận sản phẩm năm 2018, một số sản phẩm đã có bước phát triển qua đánh giá sơ bộ có khoảng 54% tổ chức kinh tế tăng doanh thu từ 1,1 đến1,4 lần; 27% tổ chức kinh tế tăng doanh thu 1,5-2 lần và có khoảng 19 % tổ chức kinh tế tăng doanh thu lớn hơn 2 lần.

Chương trình OCOP đã tạo ra một giải pháp rất quan trọng để thúc đẩy sản xuất phát triển kinh tế gắn với nhóm kinh tế và tổ chức sản xuất trong thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới; ưu tiên phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp vừa và nhỏ, chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn hợp lý, tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập đời sống cho nhân dân, bảo vệ môi trường và bảo tồn những giá trị truyền thống tốt đẹp của nông thôn.

Tuy nhiên, bên cạnh đó có một số khó khăn trong xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển Chương trình OCOP ở những xã được biệt khó khăn như việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân còn hạn chế nên cộng đồng chưa biết nhiều đến Chương trình.

Do Chương trình OCOP là chương trình mới nên các cấp, các ngành chưa có nhiều kinh nghiệm trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện, hệ thống hướng dẫn từ trung ương chưa đầy đủ do vậy việc triển khai ở các cấp địa phương còn lúng túng, thiếu tính chủ động.

Việc lồng ghép các nguồn kinh phí các nguồn kinh phí cho các hoạt động của Đề án còn gặp nhiều khó khăn, kinh phí từ ngân sách địa phương bố trí cho các hoạt động còn hạn chế. Các tổ chức chưa tiếp cận được nhiều nguồn lực nên chưa đầu tư nhà xưởng máy móc thiết bị phục vụ sản xuất kinh doanh.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển Chương trình OCOP ở những các xã đặc biệt khó, tỉnh Bắc Kạn đề ra 5 giải pháp thực hiện.

Cụ thể, trước hết phải có sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy chính quyền các cấp, thể hiện bằng việc ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị, Chương trình hành động để chỉ đạo tổ chức thực hiện. Chính quyền các cấp phải xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết từng năm, có đánh giá tổng kết để rút kinh nghiệm trong quá trình tổ chức thực hiện.

Thứ hai, phải có bộ máy, nhân sự để triển khai các hoạt động của Chương trình, tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền để vận động các tổ chức, cá nhân tham gia Chương trình. Cán bộ chuyên môn thường xuyên tìm hiểu, tiếp cận giúp đỡ các tổ chức kinh tế trong quá trình thực hiện từ khâu đăng ký sản phẩm tham gia cho đến quá trình xây dựng kế hoạch phát triển sản xuất, hoàn thiện sản phẩm,  vì đặc thù các tỉnh miền núi như Bắc Kạn các tổ chức kinh tế còn nhiều hạn chế: về kiến thức, kinh nghiệm, năng lực tổ chức thực hiện.

Thứ ba, tổ chức tốt Chương trình góp phần thay đổi nhận thức của cộng đồng về xây dựng nông thôn mới, sản xuất hàng hóa tại các xã đặc biệt khó khăn. Chương trình OCOP đã tạo nên những chuyển biến căn bản, tích cực như sự nhận thức của người dân và tổ chức kinh tế đã được nâng lên đặc biệt là ở vùng nông thôn trong việc thay đổi tập quán sản xuất cũ, nhỏ lẻ, manh mún, tự phát, nay bắt đầu người dân đã dần từng bước được tiếp cận với phương thúc sản xuất mới theo chuỗi liên kết và ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng và gia tăng giá trị sản phẩm đồng thời gắn sản xuất với công tác xúc tiến thương mại, tiếp thị quảng bá sản phẩm.

Thứ tư, để triển khai thực hiện thành công của Chương trình OCOP công tác thông tin truyền thông, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ các cấp, các tổ chức kinh tế đóng vai trò rất quan trọng, là yếu tố quyết định thành công của các tổ chức kinh tế, vì các hợp tác xã, tổ hợp tác kể cả doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế về nhận thức, kiến thức, tầm nhìn; quản trị, quản lý, điều hành... mặt khác cần có cơ chế, chính sách hợp lý, hỗ trợ kịp thời phù hợp với tiềm năng, lợi thế và thực trạng ở từng địa phương để triển khai thực hiện.

Thứ năm, tổ chức thực hiện tốt Chương trình OCOP góp phần thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, phát triển có hiệu quả kinh tế khu vực nông thôn. Hiện nay tại một số địa phương đã bắt đầu có sự chuyển mình, có sự lan tỏa trong quá trình khởi nghiệp, các nhóm sở thích bắt đầu hình thành từ tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ.

Đây là những nhân tố đóng vai trò chủ đạo trong thực hiện Chương trình OCOP, chính người dân và tổ chức kinh tế cộng đồng phát hiện ra tiềm năng thế mạnh của quê hương mình, họ tự quyết định lựa chọn và phát triển các sản phẩm gì có lợi thế cạnh tranh nhất, đồng thời lập kế hoạch phát triển, tập trung sản xuất chế biến để các sản phẩm đó có chất lượng tốt nhất theo đúng quy chuẩn đáp ứng nhu cầu thị trường. Động lực cơ bản để Chương trình phát triển bền vững chính là đặt người dân nông thôn vào vị trí trung tâm trong quá trình triển khai của Chương trình.